Problemy osób LGBT+ w przeszłości i obecnie, sytuacja czarnych mieszkańców Stanów Zjednoczonych, oraz walka dwóch polskich matek o wybudzenie swoich dzieci ze śpiączki - te ważne społecznie tematy poruszają filmy, które znalazły się w programie Millennium Docs Against Gravity. Festiwal odbędzie się wyjątkowo w tym roku od 4 do 13 września.
„Witamy w Czeczenii” (2020) oraz „Jak przetrwać zarazę” (2012) to filmy w reżyserii Davida France’a, które przybliżą widzom festiwalu sytuację osób LGBT+.
Dehumanizacja osób LGBT+, jak choćby nazywanie ich „ideologią a nie ludźmi”, może prowadzić do niewyobrażalnej tragedii. Warto ku przestrodze przyjrzeć się aktualnej sytuacji w Czeczenii. David France pokazuje systemowe czystki na tle orientacji seksualnej i tożsamości płciowej, jakie urządził obywatelom swojego kraju prezydent Ramzan Kadyrow. Osoby LGBT+ są w Czeczenii, przy właściwie minimalnym sprzeciwie państw zachodnich, osadzane w obozach, torturowane i zabijane. W filmie widzowie mogą zobaczyć, jak z narażeniem życia aktywiści ratują bezbronnych ludzi od pewnej śmierci, która czeka na nich wyłącznie za to, kim są. Ze względów bezpieczeństwa twarze bohaterów musiały zostać w filmie cyfrowo zmienione. Jeden z bohaterów postanowił jednak pokazać swoją twarz, żeby po ucieczce z kraju na konferencji prasowej podzielić się ze światem prawdą o tym, co dzieje się obecnie w Czeczenii.
W ramach Festiwalu będzie również pokazywany wcześniejszy film France’a - „Jak przetrwać zarazę”, który opowiada o epidemii AIDS w latach 80. i 90. Początkowo konserwatywny rząd prezydent Reagana udawał, że problem nie istnieje, podobnie jak ociągające się z pracą nad lekiem firmy farmaceutyczne. W obronie stygmatyzowanych osób z HIV/AIDS stanęło ACT UP – oddolna inicjatywa społeczna, wymuszająca reakcję władzy oraz naukowców na cierpienie i śmierć ludzi. Dzięki jej działaniom świat dowiedział się, że problem zakażenia HIV nie dotyczy wyłącznie społeczności LGBT+, a przyspieszone prace nad lekami zahamowały rozwój wirusa, co pomogło uratować miliony żyć.
W początkowej fazie epidemii, AIDS nazywano „rakiem gejów”, skazując niejako mniejszość na radzenie sobie z chorobą samodzielnie i odmawiając jej pomocy. I chociaż wydaje się, że od czasu, kiedy na cierpienie osób LGBT+ społeczeństwo patrzyło obojętnie, wiele się zmieniło, film „Witamy w Czeczenii” udowadnia, jak mylne może być takie wrażenie.
O trudnej sytuacji wielu czarnych obywateli Stanów Zjednoczonych opowiada z kolei film „Ringside” (reż. Andre Hörmann). Widzowie przeniosą się do dzielnicy South Side w Chicago, która słynie z ulicznych gangów i strzelanin. Mieszkają tam Kenny i Destyne – dwaj czarni utalentowani młodzi bokserzy, którym ring zapewnia azyl i schronienie przed codzienną przemocą oraz przestępczością. Boks jest dla nich jedyną szansą na lepsze życie i wyrwanie się z mało przyjaznego otoczenia. Równocześnie ring staje się rodzajem więzienia, bo panujący tam surowy reżim drastycznie ogranicza spontaniczność i wolność chłopaków. Film jest emocjonującą opowieścią o represjach, ambicjach, dyscyplinie i niezłomnej nadziei młodych ludzi. Każdy na swój sposób próbują przełamać błędne koło ubóstwa i przemocy, jakie od pokoleń, także za sprawą systemowego rasizmu panującego w Stanach Zjednoczonych, towarzyszyły ich rodzinom.
Polski film „Powiedz tak lub nie” w reżyserii Pawła Hejbudzkiego dotyka kilku problemów, z którymi muszą zmierzyć się w polskim społeczeństwie osoby chore oraz matki chorych dzieci. Z jednej strony to historia Eweliny i jej przyjaciółki Grażyny, które wspierają się w codziennej walce o kontakt z synami przebywającymi w jedynej w Polsce warszawskiej Klinice Budzik, znanej z cudownych wybudzeń ze śpiączki pourazowej ponad 50-ciorga dzieci. Z drugiej strony to opowieść o sytuacji kobiet, na których barkach często leży wychowanie i opieka nad dziećmi, bez względu na ich możliwości psychiczne czy chęć realizowania także swoich pragnień. W Polsce często matka jest zobligowana przez społeczność i rodzinę do porzucenia swojej samorealizacji i siebie dla ratowania życia dziecka, pomimo że cała rodzina mogłaby to robić na zmianę. Walka trwa przez wiele lat, wypełnionych oczekiwaniem na cud. „Powiedz tak lub nie” przede wszystkim skupia się na dwóch bohaterkach i ich walce. Prezentuje jednak także konflikt wiary i nauki w cud wybudzenia oraz zmagania o nawiązanie kontaktu z dzieckiem w śpiączce.
17. edycja Festiwalu filmowego Millennium Docs Against Gravity odbędzie się od 4 do 13 września. W tym roku przybierze formę hybrydową, filmy będą pokazywane w kinach oraz online.
